Growth-mindset en fixed-mindset. Misschien heb je deze termen al eens voorbij horen komen. Wat betekenen deze dingen nu eigenlijk en wat kun je ermee? In omgevingen waar veel geleerd wordt, klinken deze termen wellicht wat bekender, maar vanzelfsprekend is dat niet. Hoe komt je erachter wat voor mindset jij hebt en wat maakt dat een growth-mindset (groei mindset) je verder helpt dan een fixed-mindset (vaste mindset)? Lees en ontdek waar jij staat als het gaat om mindsets. Helpt jouw huidige mindset je jouw doelen te bereiken?
Het heeft alles te maken met hoe open je staat voor het leren van nieuwe dingen. Iemand met een fixed-mindset staat doorgaans minder open voor het leren voor nieuwe dingen, terwijl iemand met een growth-mindset hier wel geïnteresseerd in is. Je mindset heeft invloed op een heleboel dingen. Hoe je naar jezelf kijkt, naar de relaties die je hebt en aangaat en naar de prestaties die je levert op school en op je werk.
Proffessor Carol Dweck deed heel lang onderzoek naar leermotivatie (meer dan 20 (!!) jaar) en besloot haar onderzoek met het benoemen van twee categorieën. Een fixed- en een growth-mindset. Volgens Dweck heeft je mindset direct invloed op hoe jij je persoonlijk ontwikkelt.
Wat is een fixed-mindset?
Een fixed-mindset is een mindset waarbij je ervan uit gaat dat je bent zoals je bent en dat je niet kunt veranderen, leren en groeien. Zo denkt iemand met een fixed-mindset niet alleen over zichzelf, maar ook over anderen.
Kenmerken van een fixed-mindset.
- Denken in problemen en onmogelijkheden (ik kan het niet, het lukt me niet, het is zoals het is. Jij kan het niet, het lukt jou niet)
- Anderen een stempel geven (door iemand dom, slim, handig, onhandig, sterk of slap, aardig of onaardig etc.. te noemen)
- Dat men alles al weet en niets meer hoeft te leren (ik ben hartstikke slim, dus niemand vertelt mij wat)
- Bang om fouten te maken (want falen is voor domme mensen)
- Feedback wordt genegeerd of zelfs het verkrijgen van feedback wordt vermeden (niemand hoeft mij te vertellen wat ik wel en niet goed doe…ik hecht geen waarde aan iemand anders zijn mening)
- Uitdagingen worden uit de weg gegaan (want het lukt me toch niet..)
- Vluchtgedrag (niet door (durven) zetten. (wat er niet is, bestaat niet)
- Presteren is belangrijk en de uitwerking van je prestatie hangt af van je intelligentie (slimme dingen kun je alleen doen als je ook echt slim bent)
- Hebben veel vaker vooroordelen en aannames, zonder echt te weten hoe het zit en controleren dit ook niet bij de persoon waarom het gaat
- Vullen sneller in voor iemand anders (omdat voor hen (onbewust) al vast staat wat een ander zou kunnen denken, moeten doen etc..)
- Eerst fouten zien en en benoemen. Niet benoemen wat er allemaal wél goed gaat. (‘hey je schreef prooblemen met twee O’s, verder wel een leuk blogje hoor.’ 😛 😉 )
- Durven niet los te laten
Waarom helpt een fixed-mindset je niet met groeien?
Een fixed-mindset houd je tegen in je groei, omdat je uitgaat van problemen en onmogelijkheden. Je gelooft dat je niets kunt leren, omdat je intelligentie nu eenmaal is zoals deze is. Presteren is zo belangrijk, dat je gemakkelijk het doel uit het oog verliest. Want stel je voor dat het misgaat, dan faal je. Dit houd je tegen in je leerproces, omdat je niet bezig bent met het winnen van nieuwe kennis en vaardigheden, maar met het vasthouden of vastklampen aan de (enige) kennis en vaardigheden die je al bezit.
“Ook inspanning komt niet voor in de fixed mindset. Wanneer je bekwaam of getalenteerd bent in iets, zou alles vanzelf moeten gaan. Alleen ‘domme’ mensen moeten hard werken. Wanneer iets moeilijk is, haken de fixed mindset-mensen dan ook af. Uitdagingen en moeilijke taken worden vermeden, aangezien het risico op falen hierbij groot is en hierdoor het ‘slim zijn’ wordt ondermijnd.” [Dweck, 2006]
Wat is een growth-mindset?
Een growth-mindset (groeimindset) betekent dat je ervan uitgaat dat alles (aan) te leren valt. Dat je eerder mogelijkheden en kansen ziet, dan problemen en blokkades. In je gedrag naar anderen toe, klinkt dat door in een open houding, open staan voor de mening van anderen en hen stimuleren ook te groeien.
Kenmerken van een growth-mindset.
- Denken in oplossingen en mogelijkheden (lukt het niet linksom, doen we het rechtsom)
- Ervan uitgaan dat gedrag en houding veranderlijk zijn (iedereen kan leren, zich aanpassen en nieuwe dingen over zichzelf ontdekken)
- Dat er altijd nieuwe dingen te leren zijn (je bent nooit uitgeleerd)
- Fouten maken hoort erbij (want iedereen maakt fouten en daar leer je van)
- Feedback is welkom en wordt gezien als iets waardevols (iemand anders kan je dingen laten zien die je zelf nog niet zag)
- Uitdagingen worden aangegaan (niet geschoten is altijd mis)
- Vechtgedrag (doorzetten, schouders eronder en proberen)
- Intelligentie wordt gezien als iets wat niet vast staat, als iets wat je kunt ontwikkelen (door te leren kan iedereen slimmer worden)
- Hebben minder vooroordelen en aannames, ze controleren liever of hun bevindingen kloppen en doen dat bij de persoon in kwestie
- Vullen niet zo snel in voor iemand anders (geven de ander bewust ruimte, erkennen autonoom denken en handelen van de ander)
- Durven los te laten
Waarom een growth-mindset je wel helpt groeien en hoe je het bij anderen stimuleert
Een growth-mindset helpt je groeien, doordat je jezelf vertelt dat het oké is om te proberen en dat het ook oké is om iets te laten mislukken. Dat geldt voor leren, relaties, prestaties, wat je ziet in anderen, je houding, hoe je bent in omgang en nog zoveel meer.
Ben jij de 
trotse bezitter van een growth-mindset, dan ligt er een belangrijke taak op jou te wachten. Zo besmettelijk als een fixed-mindset kan aanvoelen, zo besmettelijk is ook een growth-mindset. Zien leren, doet leren. Zien durven, doet durven. Wees open over hoe jij een growth-mindset voor jou voelt werken en vertel anderen hoe zij dit inzet om te groeien. Met bovenstaande kenmerken kun je benoemen wat het precies inhoudt en dat je er veel meer mee bereikt dan met vastdenken, stigmatiseren en niet open staan om écht nieuwe dingen te leren.
Nee, op je bek gaan is niet erg. Niet op je bek mogen gaan omdat je vindt dat alleen domme mensen dat doen, is veel erger. Dus: start met doorvertellen dat af en toe figuurlijk gestrekt gaan écht niet erg is. Dat het erbij hoort en je uiteindelijk verder brengt. Dat een keer struikelen ervoor zorgt dat je volgende keer wél je voeten optilt. 😉
Meer leren? Kijk dan deze Ted-talk van Professor Carol Dweck! (Met Nederlandse ondertiteling)